บางท่านที่มองโลกในแง่ร้ายเชื่อว่ามืออาชีพทางด้านคุณภาพจะเป็นคนกลุ่มแรกที่มีโอกาสตกงาน
|
บทคัดย่อ |
|
หลักการและแนวทางปฏิบัติของการบริหารคุณภาพ ( Quality Management) ได้วิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องโดยเริ่มจากการตรวจสอบคุณภาพ (Inspection) และการควบคุมคุณภาพทั่วทั้งองค์กร (Total Quality Control) ในทศวรรษ 1970 และได้วิวัฒนาการไปสู่การประกันคุณภาพ (Quality Assurance) และการบริหารคุณภาพ (Quality Management) ทศวรรษ 1980 และ 1990 ตามลำดับ รวมทั้ง TQM (Total Quality Management) และ Six Sigma ที่เพิ่งจะเริ่มมีขึ้นในทศวรรษที่ผ่านมานี่เอง |
| . |
|
. |
| . |
|
จากนี้ไปผู้เชี่ยวชาญ หรือมืออาชีพทางด้านบริหารคุณภาพจะมีบทบาทอย่างไรอย่างไรในศตวรรษที่ 21 นี้ในเรื่องนี้ผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ และปรมาจารย์ด้านบริหารคุณภาพได้หารือกันตั้งแต่ปี 1970 เป็นต้นมา เป็นต้นมา บางท่านที่มองโลกในแง่ร้ายเชื่อว่ามืออาชีพทางด้านคุณภาพจะเป็นคนกลุ่มแรกที่มีโอกาสตกงานและยังคาดคะเนอีกด้วยว่าบทบาทของผู้ที่ทำหน้าที่เป็นอาชีพด้านคุณภาพ เช่น ผู้จัดการบริหารคุณภาพ วิศวกรบริหารคุณภาพ ผู้ตรวจสอบ เป็นต้น กำลังใกล้จะสูญพันธุ์ภายในเวลา 8-10 ปี อย่างไรก็ตามท่านที่มองโลกแง่ดีเชื่อว่าอนาคตของมืออาชีพดังกล่าวจะสดใส ท้าทาย เป็นที่ต้องการ และมีโอกาสดีมาก ความต้องการด้านการบริหารคุณภาพ และมืออาชีพด้านคุณภาพจะยังไม่ลดน้อยลง แต่จะต้องมีการปรับแนวใหม่ให้เหมาะสมโดยการ "ย้อนกลับไปมองอดีตเพื่อคาดคะเนอนาคต" |
| .. |
|
วัตถุประสงค์ของบทความนี้ก็ เพื่อทบทวนเกี่ยวกับวิวัฒนาการของการบริหารคุณภาพและสรุปความคิดเห็นที่แตกต่างของปรมาจารย์ทางด้านคุณภาพและนักวิจัยในด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับบทบาทของผู้เชี่ยวชาญทางด้านคุณภาพและพัฒนาการ รวมทั้งปัญหาเกี่ยวกับองค์ความรู้ที่เหมาะสมสำหรับผู้เชี่ยวชาญด้านบริหารคุณภาพรุ่นต่อไปในอนาคต |
| .. |
| 1.บทนำ |
|
Dr. Joseph M. Juran ปรมาจารย์ทางด้านคุณภาพชาวอเมริกันที่มีชื่อเสียงและมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลเคยกล่าวไว้ว่า “ศตวรรษที่ 21 จะเป็นศตวรรษแห่งคุณภาพ” ซึ่งความเป็นจริงที่ไม่ต้องสงสัยตลอดกาล เพราะแนวคิดทางด้านคุณภาพได้ก้าวทันกับการเปลี่ยนแปลงและมีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องในแต่ละศตวรรษที่ผ่านมา นับตั้งแต่ปี 1950 เป็นต้นมา เรื่องของการควบคุมคุณภาพได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อย ๆ ดังนั้น เมื่อย่างเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 คุณภาพจึงมีบทบาทสำคัญในทุกเรื่องและได้วิวัฒนาการจากภาคการผลิตไปสู่ภาคการบริการ โดยผู้เชี่ยวชาญคุณภาพยังคงยึดมั่นในหลักปรัชญาและเทคโนโลยีที่เคยใช้ได้ผลดีในอดีต เช่น กระบวนการผลิตแบบ Mass Production |
| .. |
|
ในปี 1996 American Society for Quality (ASQ) ในฐานะที่เป็นองค์กรชั้นนำในด้านการบริหารคุณภาพของโลกได้ศึกษาเกี่ยวกับอนาคตของความเคลื่อนไหวทางด้านคุณภาพ ซี่งถือเป็นส่วนหนึ่งของแผนกลยุทธุ์และการปรับเปลี่ยนจุดยืนเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลง โดยในบันทึกการศึกษานี้ได้กล่าวถึงวิวัฒนาการในด้านการบริหารคุณภาพและมืออาชีพด้านคุณภาพ เพื่อพัฒนาให้เกิดความรู้ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในปัญหาที่บรรดามืออาชีพด้านบริหารคุณภาพกำลังเผชิญอยู่ |
| .. |
|
นอกจากนี้ ยังได้รวบรวมวรรณกรรม หรือ บทสรุปต่าง ๆ จากการศึกษาค้นคว้าของนักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญด้านบริหารคุณภาพ และปรมาจารย์ด้านคุณภาพบางท่าน ได้ศึกษาเกี่ยวกับอนาคตของการพัฒนาคุณภาพละบทบาทของผู้เชี่ยวชาญด้านคุณภาพตั้งแต่ปี 1970 จนถึง02ปัจจุบัน นอกจากนี้ยังได้มีการหารือเกี่ยวกับแนวคิดต่าง ๆ ที่นำเสนอไว้ใน ASQ Futures Study Report, 2005 รวมทั้งในเนื้อหาของการจัดอภิปรายในหัวข้อเรื่อง "New Challenges of Quality Professionals in
|
| .. |
| 2.ประวัติศาสตร์ของการบริหารคุณภาพ |
|
การบริหารคุณภาพมีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ซึ่งเริ่มวิวัฒนาการในช่วงการปฎิวัติอุตสาหกรรมโดยเริ่มจากบทบาทของการตรวจสอบคุณภาพแบบเดิม ( Inspection) การควบคุมคุณภาพ การประกันคุณภาพ และ TQM ในหนังสือเรื่อง “The Wealth of the Nation” เขียนโดย Adam Smith ในปี 1776 โดยได้นำแนวคิดเกี่ยวกับการจำแนกแรงงาน ซึ่งเป็นแรงผลักดันหนึ่งที่ทำให้เกิดการปฎิวัติอุตสาหกรรมต่อมาในปี 1914 การเกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 ได้กระตุ้นให้เกิดการผลิตแบบ Mass Production ในช่วงเวลาดังกล่าว การตรวจสอบทางด้านอุตสาหกรรมกลายเป็นสิ่งจำเป็น แนวทางใหม่ในการบริหารที่พัฒนาขึ้นโดย Frederick W. Taylor ในปี 1919 หรือที่เรียกว่า "การบริหารโดยอาศัยหลักวิทยาศาสตร์" ( Scientific Management ) นั้น มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มผมผลิต โดยไม่มีการเพิ่มจำนวนช่างฝีมือ |
| .. |
|
ต่อมาในปี 1924 Dr. Walter A. Shewhart วิศวกรจากบริษัท Western Electric ได้นำแนวคิดเกี่ยวกับ Control Chart มาใช้ในการควบคุมความผันแปรของคุณภาพผลิตภัณฑ์ ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นของการควบคุมคุณภาพโดยใช้สถิติที่เรียกว่า Statistical Quality Control ( SQC ) ในปี 1931 ในขณะเดียวกันที่ประเทศอังกฤษก็ได้พัฒนามาตรฐาน British Standards นอกจากนี้ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ( 1941 – 1945 ) สหรัฐได้พัฒนาวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบใหม่โดยใช้แนวคิด Acceptable Quality Levels ( AQLs ) |
| .. |
|
ดังนั้น การตรวจสอบโดยวิธีสุ่มตัวอย่างจึงใช้เวลาลดน้อยลง ภายหลังจากที่ Dr. Deming และ Dr. Juran ได้ไปญี่ปุ่นในปี 1950 การพัฒนาคุณภาพของญี่ปุ่นได้เจริญอย่างต่อเนื่องมาเป็นเวลาถึง 2 ทศวรรษ โดยแนวคิดในเรื่องคุณภาพเทคนิค และปรัชญาหลายอย่าง เช่น Fool Proof, QCC, CWQC, ผังก้างปลา รวมทั้งวิธีการของ Taguchi ก็ได้ถูกนำมาใช้ในการบริหารคุณภาพ |
| .. |
|
ต่อมาในปี 1946 American Society For Quality Control ( ASQC ) ได้ถูกจัดตั้งขึ้นนับตั้งแต่ปี 1950 -1960 สหรัฐให้การยอมรับในคุณค่าของทฤษฏีต่าง ๆ ของ Dr. Deming และ Dr.Shewhart และแล้วศักราชใหม่ของการประกันคุณภาพ ( QA ) ก็ได้เปลี่ยนแปลงสิ่งที่อุตสาหกรรมได้มุ่งเน้น นั่นคือการเปลี่ยนจากการตรวจสอบคุณภาพ ( Inspection ) เพื่อหาของเสียไปเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดของเสีย ( Prevention ) ในช่วงเวลาดังกล่าว ปรัชญาทางด้านคุณภาพมากมายได้เกิดขึ้น เช่น เรื่อง Cost of Quality ( CQQ ) , Total Quality Control ( TQC ) , Reliability Engineering , Zero Defeets, Management by Objective เป็นต้น ในระหว่างปี 1980 -1990 ความต้องการของลูกค้า ผลการดำเนินงานของคู่แข่งขัน และการลดต้นทุนคุณภาพเป็นแรงขับเคลื่อนที่สำคัญ ซึ่งนำไปสู่การดำเนินการในเรื่องการบริหารคุณภาพทั่วทั้งองค์กร ( TQM ) |
| .. |
| 3.วิวัฒนาการของมืออาชีพทางด้านคุณภาพ |
|
ประวัติศาสตร์ของวิวัฒนาการทางด้านคุณภาพ ซึ่งมีผลกระทบโดยตรงต่อบทบาทของมืออาชีพด้านคุณภาพได้วิวัฒนาการจากยุคของการควบคุมคุณภาพ โดยอาศัยสถิติ (Statistics Quality Control) ซึ่งดำเนินการโดยนักวิทยาศาสตร์ทางด้านคุณภาพ (Quality Scientists) และนำไปสู่วิธีการที่เน้นผลการดำเนินงานโดยวิศวกรคุณภาพ (Quality Engineers) สุดท้ายได้วิวัฒนาการไปสู่วิธีควบคุมคุณภาพแบบญี่ปุ่น เช่น การจัดตั้งกิจกรรมกลุ่มคุณภาพ ( Quality Circles) และทีมงาน Total Quality Management และ Organizational Empowerment โดยใช้ที่ปรึกษา (Quality Consultants) ได้นำไปสู่การกำหนดมาตรฐานต่าง ๆ ของระบบการบริหารและความเป็นเลิศของธุรกิจ ได้แก่ ที่ปรึกษาด้านคุณภาพ (Quality Consultants/Advisors) |
| .. |
| 4.มุมมองเกี่ยวกับอาชีพทางด้านคุณภาพในอนาคต |
|
บทบาทของมืออาชีพด้านการบริหารคุณภาพเริ่มได้รับการยอมรับในปลายทศวรรษ 1960 เมื่อ ASQL หรือ American Society for Quality Control ได้จัดให้มีการทดสอบ เพื่อให้การรับรองวิศวกรคุณภาพ (Certified Quality Engineer) CQE examinations องค์กรดังกล่าวนี้ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเป็น ASQ โดยมีสมาชิกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในปี 1997 ได้คัดเลือกบทความ 38 เรื่องที่ตีพิมพ์ในระหว่างปี 1980 พบว่าการควบคุมคุณภาพเป็นเรื่องที่ให้ความสนใจมากที่สุด นอกจากนี้ยังมีแนวคิดที่คล้ายคลึงกันต่าง ๆ ของบรรดาปรมาจารย์ทางด้านบริหารคุณภาพแต่ละท่านในช่วงเวลาต่าง ๆ ในอดีตซึ่งสามารถนำสรุปได้ดังต่อไปนี้ |
| .. |
|
1). แนวคิดที่ว่าความรู้ที่มีอยู่แบบเดิม ๆ ในปัจจุบันยังไม่เพียงพอสำหรับการเป็นมืออาชีพทางด้านคุณภาพ เช่น ยังขาดความรู้ในด้าน Marketing และ Management ขอยกตัวอย่างแนวคิดในเรื่องนี้ของอาจารย์ 7 ท่านดังนี้ |
|
1.1 West’cott (2004): ควรเพิ่มความสามารถใหม่ ๆ เช่น ภาษาทางด้านการบริหารจัดการให้กับมืออาชีพ ทางด้านคุณภาพเพื่อให้ก้าวทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลกปัจจุบัน 1.2
1.3 Aubrey (1999): ผู้ที่เป็นมืออาชีพด้านคุณภาพเป็นสมาชิกของทีมงานฝ่ายบริหารซึ่งมีความสัมพันธ์ อย่างแน่นแฟ้นกับการวางแผนทางด้านการเงิน การควบคุม และการปรับปรุงคุณภาพ 1.4 Hoerl (1998): Six Sigma มีผลกระทบที่สำคัญต่ออนาคตของมืออาชีพทางด้านบริหารคุณภาพเพราะจะนำไปสู่ความสำเร็จทางการเงิน 1.5 Ross (1996): มืออาชีพทางด้านคุณภาพจะได้รับมอบหมายให้เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านระบบการบริหาร 1.6 Merritt (1993): ใช้รูปแบบ Competency ของ AT&T เป็นแนวทางสำหรับมืออาชีพทางด้านการบริหารคุณภาพ เพื่อปูทางจากการเป็นเพียงผู้อำนวยความสะดวกไปสู่คู่ค้าทางธุรกิจ 1.7 Lindsey (1990): ได้คาดคะเนบทบาทของมืออาชีพทางด้านคุณภาพที่จะนำองค์กรไปสู่ผลการดำเนินงานที่ดีเยี่ยมใน 3 เรื่องได้แก่ ด้านคุณภาพ ด้านการบริหาร และด้านระยะเวลาการส่งมอบ |
| .. |
|
2) ความต้องการมืออาชีพทางด้านคุณภาพที่มีทักษะทางด้านการสอนงาน และการฝึกอบรม (Coaching and Training) จะเพิ่มมากขึ้นในอุตสาหกรรมบริหาร |
|
| .. |
| 3) บทบาทหน้าที่ของมืออาชีพทางด้านคุณภาพจะเน้นเรื่องคน และพึ่งพาเทคโนโลยีสารสนเทศให้มากขึ้น |
|
| .. |
| 5.บทสรุป |
|
ภารกิจหลักของมืออาชีพทางด้านการบริหารคุณภาพ คือการบรรลุมาตรฐานคุณภาพที่สูงขึ้นของผลิตภัณฑ์และบริการต่าง ๆ ในระหว่างการประชุม เพื่อทบทวนเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของการพัฒนาคุณภาพ และการมีส่วนเกี่ยวข้องในเรื่องวิวัฒนาการของมืออาชีพทางด้านการบริหารคุณภาพ ความคล้ายคลึงกันต่าง ๆ ระหว่างแนวคิดที่ได้จากการศึกษาของ ASQ และที่ได้จากรายงานที่นำเสนอในที่ประชุม INFORMS 2006 มีดังต่อไปนี้ |
| .. |
|
1) โลกาภิวัฒน์ (Globalization): การรื้อถอนอุปสรรคต่าง ๆ ทางการค้าช่วยให้การค้าขายและการบริการคล่องตัวขึ้น ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่สามารถอธิบายความหมายได้จากชื่อหนังสือใหม่เล่มหนึ่งที่เพิ่งออกสู่ตลาดเมื่อปี 2006 ที่มีชื่อว่า “The World is flat” (โลกแบน) 2) การจัดซื้อจัดหาจากภายนอก (Outsourcing ): ชี้ให้เห็นว่าสถานที่สำหรับทำงานหรือผลิตสินค้าหรือให้บริการนั้นจะมีความอิสระมากขึ้น ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาสถานที่ทำงานในบริษัทหรือในโรงงานเช่นเดียวกับในอดีต การทำงานต่าง ๆ จะมีความเป็นอิสระมากขึ้นเรื่อย ๆ 3) การมุ่งเน้นลูกค้า (Customer Focus ): ลูกค้าในปัจจุบันมีความคาดหวังสูงมากเกี่ยวกับสินค้าและบริการ โดยต้องการใช้เวลาสั้นลงในการผลิตสินค้า วงจรชีวิตของสินค้าสั้นลง สินค้าที่เคยส่งเป็น batch ใหญ่ ปริมาณมาก ๆ จะต้องลดขนาดของ batch ให้เล็กลง เพื่อปรับให้ตรงกับความต้องการของลูกค้า รวมทั้งคิดค้นรูปแบบใหม่ ๆ ในการผลิตสินค้าและให้บริการ เพื่อให้โดนใจลูกค้า (Customization and Innovation ) 4) การเปลี่ยนทัศนคติหรือแนวคิดเกี่ยวกับคุณภาพ (Changing Concepts of Quality): ควรจะให้คำจำกัดความของคำว่าคุณภาพเสียใหม่เพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการขององค์กรในศตวรรษที่ 21 นั่นคือ พัฒนาการจากรูปแบบที่เป็นกระบวนการไปสู่แนวทางที่เป็นระบบนั่นเอง |
|
จากการประชุม ASQ Futures Study and HKSQ Panel Discussion ทำให้มืออาชีพทางด้านคุณภาพหลายท่านเกิดแนวคิดเกี่ยวกับอนาคตหลายอย่าง เช่น ความรู้ในด้านบริหารธุรกิจและการตลาด การมุ่งสู่อุตสาหกรรมการบริการ ทักษะในการสอนและฝึกอบรม การมุ่งเน้นเรื่องของคน และการพึ่งพาเทคโนโลยีด้านสารสนเทศมากขึ้น |
| .. |
|
ที่มา: The Role of Quality Professionals in the 21st Century, Proceedingd of the ANQ Congress 2006, Singapore 27th - 29th September 2006 by Lotto, Kim – Hung LAI, Environmental Technology & Engineering Mgt., Management city University of Hong Kong; Albert H.C. TSANG,Dept3.of Industrial & Systems Engineering, The Hong Kong Polytechnic University |
| .. |
| http://nec.dip.go.th/ |
Thailandindustrycom_official
