เนื้อหาวันที่ : 2007-04-18 09:59:37 จำนวนผู้เข้าชมแล้ว : 2792 views

ไอเดียแก้วิกฤติหมอกควันภาคเหนือ เล็งประชุมใหญ่ระดับอาเซียน

ไอเดียแก้วิกฤติหมอกควันภาคเหนือ ประมวณผลกระทบพร้อมสร้างมาตรการตั้งรับ และจัดประชุมนักวิชาการขอจัดตั้งศูนย์ป้องกันและควบคุมมลพิษทางอากาศระดับอาเซียน

เสนอไอเดียแก้วิกฤติหมอกควันภาคเหนือ ประมวณผลกระทบพร้อมสร้างมาตรการตั้งรับ และจัดประชุมนักวิชาการขอจัดตั้งศูนย์ป้องกันและควบคุมมลพิษทางอากาศระดับอาเซียน ชี้เหตุวิกฤติเกิดจากการเผาป่า ฝุ่นละอองจากการก่อสร้าง ท่อไอเสียจากรถยนต์  ส่งผลให้มีการยกเลิกสายการบินหลายเที่ยว ย้ำควรใช้เป็นต้นแบบในการป้องกันและรับมือในเมืองใหญ่ๆ ต่อไป

.

จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน น่าน และลำปาง จัดเป็นเมืองท่องเที่ยวสำคัญของภาคเหนือตอนบน ด้วยสภาพภูมิศาสตร์ของเมืองที่ล้อมรอบไปด้วยเทือกเขา พื้นที่มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะ จึงทำให้อากาศหนาวเย็นในหน้าหนาว แต่พอเข้าสู่ฤดูร้อนหรือหน้าแล้งเมื่อใด มักเกิดปัญหาหมอกควันจากไฟป่า ชาวไร่ ชาวนาที่ทำการเผาเศษวัสดุทางการเกษตร ขณะที่ในเมืองมีปัญหาฝุ่นละอองจากการก่อสร้างและรวมไปถึงมลพิษทางอากาศที่เกิดจากท่อไอเสียรถยนต์ รถจักรยานยนต์ที่เพิ่มปริมาณมากขึ้นทุกวัน และในปีนี้มีปัจจัยอื่นๆ ร่วมด้วยคือ การทิ้งช่วงของฝนตก และหมอกควันไฟป่าจากประเทศเพื่อนบ้านคือประเทศลาว และพม่า ทำให้สถานการณ์ไฟป่าและมลพิษในเขตภาคเหนือรุนแรงและวิกฤติกว่าปัญหาไฟป่าที่เคยเกิดขึ้นหมู่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดเซีย สิ่งต่างๆ เหล่านี้กลายเป็นมลพิษแผ่เข้าปกคลุมเมืองใหญ่เข้าขั้นวิกฤติ ที่เห็นได้ชัดเจนคือสภาพอากาศปิดจากหมอกควันลอยคลุมไปทั่วเมือง สายการบินไทยได้ยกเลิกเที่ยวบินไปแม่ฮ่องสอน เชียงรายและน่านตลอดสัปดาห์

.

ผศ.ดร.สุรพล นธการกิจกุล ผู้อำนวยการสถาบันจัดการวิจัยระบบสุขภาพภาคเหนือ (สวรส.ภาคเหนือ) เปิดเผยว่า ปัญหามลพิษจากกลุ่มควันที่เกิดขึ้นในจังหวัดทางภาคเหนือมีชื่อเรียกว่าเฮส (Haze) เป็นปรากฏการณ์ซึ่งเกิดจากหมอก ควัน หรือมลพิษทางอากาศ ที่ตัดทอนประสิทธิภาพในการมองเห็นในบรรยากาศ สาเหคุมักเกิดจากไฟไฟม้ป่าในฤดูแล้ง ควันจากพาหนะ การเผาไหม้จากโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ Haze จะต่างกับ Smog ตรงที่ Smog ใช้เรียกหมอกที่เกิดจากโรงงานอุตสาหกรรมเท่านั้น ขณะนี้หลายภาคส่วนเข้าช่วยเหลือและแก้ปัญหามลพิษมากมาย

.

โดยทีมนักวิชาการและนักวิจัยของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้รายงานผลการศึกษาความรุนแรงของปัญหาฝุ่นละอองในบรรยากาศและผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนในจังหวัดเชียงใหม่ จากการเก็บตัวอย่างฝุ่นละอองขนาด 10 ไมครอนและ 2.5 ไมครอน ระหว่างเดือน มิถุนายน 2548 ถึง มิถุนายน 2549 จากพื้นที่ตัวอย่าง 9 แห่งใน 3 อำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอแม่ริม และอำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ พบว่าปริมาณฝุ่นที่ตรวจพบจากทุกแห่งเพิ่มสูงขึ้น เห็นได้ชัดเจนในช่วงฤดูแล้งหรือช่วงเดือน ธันวาคม ถึง มีนาคมของทุกปี โดยในเขตอำเภอสารภีเป็นพื้นที่ที่ประสบปัญห่าและมีปริมาณฝุ่นลองสูงสุด ในฝุ่นละอองที่เก็บตัวอย่างมาวิเคราะห์ทางเคมี พบสารประกอบประเภท พอลิไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน (Polycyclic Aromatic Hydrocarbon หรือ PAH) หนึ่งในสารก่อมะเร็งและสารก่อกลายพันธุ์ปนเปื้อนอยู่ด้วย ปริมาณเฉลี่ยของสาร PAH ในฤดูแล้งมีมากกว่าฤดูฝน 1-2 เท่า แหล่งกำเนิดของสาร PAH มาจากการเผาวัสดุอินทรีย์ เช่น กิ่งไม้ ใบไม้ รวมทั้งไอเสียจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ของเครื่องยนต์ดีเซล

.
นอกจากนี้ทีมวิจัยยังได้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณฝุ่นละอองในอากาศกับความจุปอดของผู้ป่วย 208 คน พบว่าวันใดที่ฝุ่นละอองในอากาศมีปริมาณสูง ส่งผลทำให้ความจุของปอดหรือความสามารถในการหายใจนำออกซิเจนเข้าสู่ปอดของผู้ป่วยลดลงเห็นได้ชัด ขณะเดียวกันการตรวจวิเคราะห์พบสารก่อมะเร็ง PAH ในฝุ่นละอองที่เก็บตัวอย่างในเชียงใหม่ ยังเป็นตัวบ่งชี้ให้เห็นถึงสถานการณ์มลพิษทางอากาศ
.

ขณะที่สาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่ ประกาศว่าปัญหาฝุ่นละอองเป็นต้นเหตุของโรคระบบทางเดินหายใจ และโรคภูมิแพ้ต่างๆ โรงพยาบาลและสถานีอนามัยในจังหวัดเชียงใหม่มียอดผู้ป่วยระบบทางเดินหายใจสูงเพิ่มมากขึ้นมากกว่า 30 % เริ่มตั้งแต่ต้นปีและมีแนวโน้มสูงขึ้นอีก และมีข้อแนะนำว่าผู้ที่มีอาการของโรคนี้ในเด็กเล็กและผู้สูงอายุไม่ควรออกจากบ้านในช่วงการจราจรติดขัด ส่วนกรณีปัญหาการระคายเคืองฝุ่นละอองที่ตา ผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์สวมหมวกกันน็อกป้องกันไว้หรือใช้ผ้าปิดจมูกและปาก

.

กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) รายงานสถานการณ์แก้ปัญหาหมอกควันจากไฟป่าในเขตพื้นที่ภาคเหนือว่า ล่าสุดได้รับรายงานข้อมูลจากส่วนควบคุมไฟป่า กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืชว่า ภาพถ่ายดาวเทียม ตรวจพบจุดไฟตั้งแต่วันที่ 3 มีนาคม 13 มีนาคม ที่ผ่านมารวมทั้งสิ้น 6,800 จุด โดยอยู่ในเขตพื้นที่อนุรักษ์ 2,612 จุด และนอกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ 4,188 จุด โดยในพื้นที่ภาคเหนือมีพื้นที่ถูกไฟไหม้เสียหาย 31,445 ไร่ และรวมทุกภาคกว่า 80,327 ไร่ ซึ่งค่อนข้างรุนแรงกว่าช่วงเดียวกันของปี 2549 ทั้งระดับ ความถี่ของการเกิด และพื้นที่เสียหายจากไฟป่า รัฐบาลเตรียมการขอความร่วมมือการร่วมแก้ปัญหาไฟป่าประชุมในระดับรัฐมนตรีของประเทศอาเซียนในเดือนเมษายนนี้

.

ผศ.ดร.สุรพล กล่าวต่อว่าสำหรับเทศบาลเมืองเชียงใหม่ได้ใช้รถดับเพลิงฉีดพ่นน้ำขึ้นไปในอากาศเพื่อให้มีระดับความชื้นเพิ่มขึ้น ติดป้ายรณรงค์ขอความร่วมมือจากประชาชนชาวเชียงใหม่ช่วยกันแก้ปัญหามลพิษทางอากาศ นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวยังได้พระราชทานเครื่องบินทำฝนเทียม แต่เป็นที่น่าเสียดายที่ความชื้นในอากาศไม่เพียงพอจึงไม่สามารถทำฝนเทียมขึ้นมาได้ ส่วนเครื่องบินของฝ่ายทหารได้ลำเลียงน้ำเพื่อใช้ในการเพิ่มความชื้นในอากาศและดับไฟป่า

.

รัฐบาลเตรียมใช้มาตรา 9 ของกฎหมายสิ่งแวดล้อมประกาศเป็นเขตภาวะฉุกเฉินด้านสิ่งแวดล้อม โดยจะดูเป็นรายจังหวัด และอำเภอที่มีความรุนแรง ทั้งนี้เพื่อไม่ให้กระทบต่อเศรษฐกิจโดยรวมของภาคเหนือต้องหยุดชะงัก และให้โอกาศทุกหน่วยทำงานในพื้นที่ทำงานอย่างเต็มที่ก่อน ซึ่งถ้าระดับฝุ่นละอองหมอกควันยังไม่ลดระดับลง

.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จัดประชุมระดมนักวิชาการและนักวิจัยของทุกแขนงที่เกี่ยวข้องเพื่อแก้ปัญหาเรื่องฝุ่นละอองและมลพิษทางอากาศอย่างบูรณาการ มาตรการและข้อเสนอจากที่ประชุม อาทิเช่น ขอให้จังหวัดตั้งศูนย์ป้องกันและควบคุมมลพิษทางอากาศ ขอความร่วมมือหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องดำเนินมาตรการในการแก้ปัญหาจากต่างประเทศที่เคยประกาศภาวะฉุกเฉินด้านนี้มาก่อน ควรมีรถโมบายตรวจสภาพอากาศที่สามารถแจ้งเตือนอันตรายให้กับประชาชนในจุดอันตรายแทนการสุ่มตรวจเป็นบางจุด ร่วมกันรณรงค์ปลูกต้นไม้และปลูกป่าเพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้มากขึ้น การสำรวจแหล่งน้ำธรรมชาติ โดยเฉพาะการแก้ทัศนคติของประชาชนในเรื่องของการเผาหญ้าเพื่อเพิ่มผลผลิตทางเกษตรกรรม ให้ความรู้ สร้างความตระหนักถึงอันตรายจากสารพิษต่างๆ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและเทศบาลไม่เพียงแต่รณรงค์เฉพาะแค่การห้ามเผาป่าเผาขยะเพียงอย่างเดียว ควรควบคุมจำกัดการก่อสร้างอาคารตึกสูง เร่งงานซ่อมและลดความล่าช้าของการก่อสร้างอุโมงค์ลอดของจุดตัดของถนนวงแหวนต่างๆ เพื่อแก้ปัญหารถติด มีมาตรการอย่างจริงจังกับการควบคุมปริมาณและแยกขยะ ระวังไม่ให้มีการเผาขยะประเภทอิเลคทรอนิกส์ เช่นแบตเตอรี่มือถือ รีโมทคอนโทรล และอุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ต่างๆ ที่ก่อให้เกิดไอตะกั่ว โลหะหนักอื่นๆ ระดมนักวิจัยและแหล่งทุนศึกษาวิจัยสารพิษต่างๆ ที่รวมกับฝุ่นควันในอากาศ ซึ่งอาจเป็นปัญหาต่อสุขภาพ เช่น สารก่อมะเร็งและสารก่อกลายพันธุ์ ข้อมูลที่ได้จะนำไปสู่การแก้ปัญหาหรือการกำหนดนโยบาย แผนงาน มาตรการต่างๆ ในการพัฒนาสุขภาพของประชาชนอย่างยั่งยืน

.

อย่างไรก็ตามสถานการณ์มลพิษทางอากาศในจังหวัดเชียงใหม่และภาคเหนือที่เข้าขั้นวิกฤติเช่นนี้ไม่ควรปล่อยให้เหตุการณ์นี้เกิดซ้ำอีก เนื่องจากจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย และหลายจังหวัดในภาคเหนือล้วนแต่เป็นเมืองใหญ่และจัดเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้มากมาย เราควรมีการพัฒนาแก้ไขและรับมือในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น ปัญหาหมอกควันที่เกิดขึ้นในภาคเหนือน่าจะเป็นต้นแบบในการจัดการมลพิษทางอากาศในอีกหลายชุมชนเมือง โดยขณะนี้บางจังหวัดรัฐบาลได้ประกาศเป็นพื้นที่เสี่ยงภัยมลพิษไปเรียบร้อยแล้ว และยังมีอีกหลายจังหวัดที่รอการแก้ปัญหามลพิษที่เป็นผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนที่ถือเป็นเรื่องใหญ่ไม่แพ้ปัญหามลพิษทางอากาศซึ่งปัญหาเหล่านี้ผู้เกี่ยวข้องควรรีบแก้ไขโดยเร็วก่อนทุกอย่างจะสายเกินไป