No.375

          เมื่อก่อนนี้ เราคงเคยได้ยินได้ฟังเพลง “ผู้ใหญ่ลี” เพลงนี้แต่งเพื่อล้อเลียนรัฐบาลในยุคสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในยุคที่เริ่มแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่หนึ่ง ในปี 2504 เป็นแผนห้าปี เน้นการพัฒนาการเกษตรของไทย ให้ประชาชนอยู่ดี กินดี ส่งเสริมให้ประชากรทำการเกษตรแบบพึ่งตนเอง แต่การสื่อสารสู่ชาวบ้านยังมีปัญหา ชาวบ้านไม่เข้าใจ เช่นให้เลี้ยงเป็ด ไก่ และ สุกร แต่สื่อสารบอกด้วยภาษาสูง กลายเป็นให้เลี้ยงลูกหมาแทน

          ผ่านมาเกือบหกสิบปี จนถึงแผนที่สิบสอง (แผนละห้าปี) วันนี้ พบว่าเรายังไปได้ไม่มากเท่าที่ควร เพราะนักการเมืองไม่สนใจแผนชาติ แต่ใช้นโยบายตนเอง ระยะสั้นเป็นสำคัญ วันนี้มีแผนยุทธศาสตร์ชาติ เรากำลังบอกกับชาวบ้านในเรื่อง Thailand 4.0 การสื่อสารให้ชาวบ้านเข้าใจว่า รัฐกำลังสื่ออะไร และบทบาทของชาวบ้าน ต้องทำอะไร คงไม่ต้องซ้ำรอยกับครั้งเมื่อวางแผนหนึ่งอีกครั้ง

          เราพบว่า ประเทศไทยผ่านแผนพัฒนาประเทศมาสิบเอ็ดแผน ก็ไม่ไปไหน เราเคยอยากคิดเป็น NICS New Industry Country หรือเป็นประเทศอุตสาหกรรมเกิดใหม่ เราเคยฝันอยากเป็นเสือตัวที่ห้า แต่ก็เป็นไม่ได้ ปล่อยให้ประเทศอื่นแซงหน้าไปหมด เราติดกับดักรายได้ปานกลาง ไม่รวยไม่จน จีดีพีของประเทศไทย ประมาณ สิบสามล้านล้านบาท หรือจีดีพีต่อคนที่ประมาณห้าพันกว่า USD หลายประเทศพัฒนาทีหลังเช่นจีน รายได้เฉลี่ยต่อคนก็แซงไทยไปมากแล้ว

          ยิ่งในวันนี้ การพัฒนาเทคโนโลยี และนวัตกรรม ได้ก้าวหน้าไปมาก ยิ่งต้องทำให้ประเทศไทยต้องกลับมาทบทวนใหม่อีกครั้ง ว่าเราจะหลุดจากกับดักนี้ได้อย่างไร หนทางเดียวคือการนำเอาศักยภาพจุดเด่นของเรา บวกกับความคิดสร้างสรรค์ สร้างนวัตกรรม ด้วยตัวเราเอง เพื่อยืนให้ได้ด้วยตัวเอง

          ประเทศไทยมีศักยภาพสูงสองด้านคือ ความหลากหลายทางชีวภาพ ความอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรทางธรรมชาติและการเกษตร อีกด้านคือประเทศไทยเป็นประเทศที่มีวัฒนธรรมที่ยาวนาน มีความหลากหลาย จากเหนือจดใต้ มีสถานที่ท่องเที่ยว

          รัฐบาลจึงได้ประกาศนโยบาย thailand 4.0 อย่างชัดเจน โดยเน้นความเป็นไปได้ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมและพัฒนาบนพื้นฐานศักษภาพของประเทศ ได้เริ่มแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 ในวันที่ 1 ตุลาคม 2559 เป็นระยะเวลา 5 ปีซึ่งบรรจุอยู่ในแผนยุทธศาสตร์ 20 ปีของประเทศไทย การดำเนินการในเรื่องนี้ได้เน้นยุทธศาสตร์ เน้นการพัฒนา 5 ด้าน ซึ่งได้แก่การเกษตรและอุตสาหกรรมอาหารแบบสมาร์ท การแพทย์และสาธารณสุขที่ตอบสนองการบริการยุคใหม่  การพัฒนาและใช้เทคโนโลยีที่เกี่ยวกับ digital  หุ่นยนต์ ระบบการทำงานอัตโนมัติ และเรื่องสุดท้ายคืออุตสาหกรรมการบริการที่ได้คุณค่าสูงรวมถึงการท่องเที่ยว

          เห็นได้ชัดว่านโยบาย thailand 4.0 ตามแผนยุทธศาสตร์ 20 ปี ที่รัฐบาลกำลังดำเนินการ จึงเน้นในเรื่องของการพัฒนาสร้างคนไทยให้มีนวัตกรรม มีความคิดสร้างสรรค์ มีการดำเนินกิจกรรมต่างๆ แบบพึ่งตนเอง ให้มีการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีสร้างสรรค์เป็นของตนเอง สนับสนุนให้มีธุรกิจแบบ startup มากยิ่งขึ้น ส่งเสริมธุรกิจขนาดเล็ก และการใช้เทคโนโลยีแบบพึ่งตนเอง

          พร้อมกันนี้ รัฐกำลังวางรากฐานทางด้านดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ สิ่งแรกคือได้เปลี่ยนโครงสร้างการบริหาร ยุบกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศกลาย และตั้งกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ที่มีกรอบดำเนินการกว้างกว่า โดยเน้นให้เห็นว่าระบบเศรษฐกิจในวันนี้ต้องอาศัยดิจิทัลในการสนับสนุนอยู่ค่อนข้างมาก มีการทำงานแบบสมาร์ท รัฐบาลจึงได้มีนโยบายและการดำเนินงานในหลายหลายเรื่อง เช่น การสนับสนุนให้เกิดธุรกรรมการเงินแบบดิจิทัล หรือที่เรียกว่า พร้อมเพย์ สนับสนุนการสร้างสมาร์ทซิตี้ที่ภูเก็ต ให้องค์กรหน่วยงานของรัฐใช้ดิจิทัลมากขึ้น ให้เป็นรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารระหว่างกัน และให้บริการประชาชนในรูปแบบออนไลน์มากขึ้น

          การดำเนินงานการตามนโยบาย thailand 4.0 จึงต้องใช้ดิจิทัลเป็นฐานใหญ่ เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจ และสังคม ให้มีการสร้างอุตสาหกรรมที่ใช้พื้นฐานทางด้านดิจิทัลมากขึ้น แม้แต่การทำการเกษตรก็เป็นแบบสมาร์ทฟาร์มเมอร์ การแพทย์และสาธารณะสุขก็เป็นสมาร์ทเฮลท์ การวางรากฐานทางด้านดิจิทัล จึงเป็นเป้าหมายที่สำคัญที่จะพัฒนาประเทศไทยให้พ้นกับการติดกับดักรายได้ปานกลางเข้าสู่ในกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้วโดยต้องการให้เป็นประเทศที่มีรายได้เฉลี่ยสูงเกินกว่า 10000 เหรียญ เพื่อการอยู่ดีกินดี มีคุณภาพชีวิตที่ดี

          การดำเนินงานตามนโยบาย thailand 4.0 จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องพัฒนาในหลายๆด้านพร้อมพร้อมกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางด้านการศึกษา ด้านการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี การวิจัย การพัฒนา สิ่งที่เป็นจุดเด่นที่ต้องให้ความสำคัญ และหลีกเลี่ยงไม่ได้คือ เทคโนโลยีดิจิทัล

          พวกเราพร้อมที่จะเดินหน้าสู่ Thailand 4.0 แล้วหรือยังครับ

     ยืน ภู่วรวรรณ